Češki kristal oduvijek je bio sinonim za kvalitetu i status. U Sjevernoj Bohemiji pronađeni su ostaci manufakture stakla koji zadiru u trinaesto stoljeće. Naredni period pozicionirao je staklo iz Bohemije u internacionalne visine čija se prepoznatljivost osim uz visoku kvalitetu, vezala uz majstorsko umijeće izrade, inovaciju u dizajnu i raskoš. Posve ručni rad, od ručnog rezanja i puhanja stakla do gravure i oslikavanja. Bohemija je za vrijeme renesanse postala itekako poznata po lijepim komadima stakla u bojama, kasnije i po visokom baroknom stilu.
Od pozlaćenih čaša za šampanjac i vaza pa do golemih lustera i ornamenata, Češko staklo smatralo se jednako prestižnim baš kao i nakit kojeg je samo mogla aristokracija priuštiti. Osim kvalitete kristala, Bohemija je proizvela mnoge majstore i umjetnike koji su artizanskim pristupom radili s kristalom, od čega se najviše isticao izvrstan rez i gravura. Neki od njih, postali su vrsni učitelji tog zanata pa je sredinom 19. stoljeća uspostavljen školski sistem za tehnike proizvodnje stakla, koji je poticao kako tradicionalan tako i inovativan pristup tehnikama izrade.
Kralj stakla i staklo kraljeva
Priča najluksuznijeg Češkog brenda stakla započinje 1857. godine kada je Ludwig Moser u gradu Karlovy Vary (tadašnjem Karlsbadu) osnovao studio za gravuru, poliranje i dekoraciju stakla. Moser koji je zapravo bio majstor gravure, u početku je imao dozvolu isključivo za dekoriranje i prodaju stakla kojeg je nabavljao od proizvođača kao što su Loetz, Meyr’s Neffe i Harrachov. Njegov rad poznat po brojnim inovacijama i upečatljivom stilu, nagrađen je prvi put 1873. godine na internacionalnoj izložbi u Beču, a iste godine imenovan je ekskluzivnim dobavljačem stakla za cara Franju Josipa prvog.
Narednih godina osvojit će brojne medalje na svjetskim izložbama, a 1892. godine uspostavlja proizvodnju stakla pod imenom Sklárny Ludwig Moser a synové i zapošljava četiri stotine ljudi. 1908. godine svojim staklom snabdijeva Engleskog kralja Edwarda VII, kasnije i papu Pia XI te kralja Portugala Luísa prvog. U to vrijeme, Moser je imao prodajne urede u New Yorku, Parizu, Londonu i St. Petersburgu, a njegov brend dobio je nadimak “kralj stakla i staklo kraljeva”.
Belle Époque i šareni svijet
Moser je postao vrlo cijenjen i poznat po svojim zapanjujućim gravurama i emajliranom dizajnu te visokokvalitetnom takozvanom soda-potaša staklu koje je konkuriralo olovnom staklu. Moser je od samih početaka preferirao prirodne teme dekoracija – posebice duboke gravure cvjetova na jednostavnom cameo staklu. Njegov “art nouveau” stil jasno je razdvajao tradicionalnu razliku između fine i primjenjive umjetnosti. Opsesija s bojama došla je kada je sin Leo Moser zauzeo poziciju tehničkog direktora i započeo eksperimentirati s taljenim bakrom i rubin crvenim staklom.
Prožimale su se djelomično zelene nijanse, zatim ljubičaste i narančaste boje te slojevi roze ili plave na vazama koje bi stvorile pozadinu za kompozicije dubokih gravura motiva biljaka. 1915. Godine Leo Moser je predstavio prvu kolekciju teških monokromnih vaza s debelom stijenkom, a nakon toga u regularnu proizvodnju uveo osnovne boje. Unikatna Moser paleta boja dolazi taljenjem kristala i selekcijom raritetnih minerala i metal oksida. Jedna od prepoznatljivih tehnika Mosera je gradacija stakla u kojoj bezbojna baza postepeno gradira u drugu boju. Druga tehnika koja je često viđena (posebice na čašama) involvira urezivanje u staklo i punjene sa zlatnom bojom te dekoriranje s motivima Grčke mitologije, poput Centaurusa.
Lider u svijetu luksuznog stakla
Temelj Moser brenda i danas je ostao na staklu bez olova. Struktura takvog stakla izrazito je čvrsta pa se i najdelikatniji uzorci mogu gravirati. Bezolovno staklo otporno je na visoke temperature i ima visoku prozirnost. Također, pogodnije je za ljudsko zdravlje i bolja opcija za okoliš. Tradicija know-how tehnika, sofisticiranost boja i minuciozni detalji izrade posebno ističu Moser u svijetu luksuznog stakla.
Moser prati nit neodoljive ljepote i bezvremenskog dizajna. Cijene whisky čaša kreću se između 100 i 200 eura, vinske čaše su 250 eura, dekanteri idu i preko 2000 eura dok se vaze penju i do 15.000 eura. Ponuda se sastoji od klasičnih kolekcija kreiranih prije više od stotinu godina, poput Mozart kolekcije, pa sve do onih suvremenih kao što je Abyss Family.
